Ñañarri

Ñañarri
Ñañarri edo Txindoki Mamoneatik ikusita

Ongi etorri nire atarira.

Koro Irastorza Etxeberria naiz eta blog honetan etxean entzundako aspaldiko historiak ari naiz kontatzen...

Gunearen antolaketa

Testu honen ondoren dagoena, artikulu zerrenda da. Horiek kontsultatu nahi badituzu hobe duzu ezkerreko zutabean dagoen eskema jarraitzea: nahi duzun sarrera sakatu eta kitto! Horrela jakingo dituzu nire aita Teodoro, zaldibitarrak, eta ama Kristina, abaltzisketarrak, kontatzen zizkidaten kontu batzuk.

2007-08-14

4. Felisak gogoratzen duena... Arazoz betetako gaztaroa

Garai hartan Abaltzisketako Aldabalde Goikoan bizi zen, bere amona Lontxa eta osaba Jose Joakinekin. Amona Lontxa behin baino gehiagotan saiatu zen biak ezkon zitezen, baina Felisak ez zuen entzun ere egin nahi, batez ere bere begiak beste artzain batean jarri zituenean; artzain hura bera baino gazteagoa zen eta, edozein aitzakia zuen nahikoa, bere bidetik atera eta Felisa saludatzera joateko. Oso mutil jatorra iruditu zitzaion hasieratik. Joxe zen, nire aitona izango zena.


Amona Lontxa hil
zitzaion eguna ere etorri zen; osaba Jose Joakin artzain zebilen - Neguan etxean izaten zen, baina udan mendian- eta Joxe Mendiburu ere nonbaitera joan zen lanera. Felisak bakarrik egiten zuen lo. Bazen urtebete plan honetan eta behin izugarrizko ardo usainak esnatu zuen. Leiho azpian zegoen arkoi gainetik egin zuen salto atarira eta karraxika hasi zen:
  • Preskantonio! Preskantonioooooooo!
Hiru ziren bere oihuen aurrean korrika alde egin zutenak; ez zituen ezagutu, ilun baitzen eta orduan ez baitzegoen argirik; ez zuen gau lasaia eman! Biharamunean, Joxe bizilagunak zera esan zion: tabernatik zetorrela 3 gizon ikusi zituela, Felisa bizi zen etxearen jabearen semea -Joxe zuen izena-, Altun Zaharrekoa - Joaquinaren aita- eta beste bat. Ondorengo egunen batean haietariko batek broman aipatu omen zion gau hura.
  • Hobe zenuke leihoak hautsi beharrean, konpontzen hasiko bazina!- erantzun zion Felisak. Mindu egin omen zen.
Biharamunean Felisa txerriak Azafranera eramatera zihoan. Jueza, Otamendiko Antonioren aita, joan zitzaion bila:
  • Kartzelara joan beharko duzu!
  • Ni kartzelara? Zergatik? Galdetu egin zidaten eta nik, erantzun!
  • Beno! Bi alderdiak entzun beharko ditut. Bihar nire etxean ikusiko zaituztet, Otamendin. Etxeko jabeak denuntzia jarri dizu. Ez baduzu ordaintzen, atxilotu beharrean izango naiz.
  • Ez daukat ezer ordaintzekorik, baina ez dizut Felisa atxilotzen ere utziko.
  • Gogoratu, bihar Otamendin ikusiko dugu elkar.
Horrela egin zuten. Otamendira bildu ziren hurrengo egunean hiru “gaizkileek” alde batetik eta Felisa, bere lagun Brigida eta honen anaia Joxe, testigu. Konpondu zuten momentu hartako arazoa, baina Joxe, etxeko jabeak, Felisari alde egin beharko zuela esan zion. Ez zitzaion mehatxua ahaztu eta hurrengo egunean etxera joan zitzaion:
  • Fuera! Fuera!- zioen garrasi batean. Baina Felisa ez zen joan. Ez zeukan nora joanik.

Ez zen denbora asko pasatu berri txarrak jaso arte. Aldameneko baserriko umea behi zaintzan zebilen batean, behi batek alde egin eta Joxe malapartatu honen zelaian sartu omen zen. Jabeak makilakadaz josi omen zuen umea eta betirako elbarri utzi omen zuen. Astoa halakoa!

Ez zen gauza hemen bukatu. Umearen aita enteratu zenean Joxerengana joan zen, kontuak eskatzera eta hau harro-harro jarri omen zitzaion. Izugarrizko bronka izan ondoren, labana tripetan sartu omen zion eta aitak kartzelan bukatu zuen. Handik itzuli eta berehala hil zen eta emaztea eta bere seme elbarriak bere burua alde egin beharrean ikusi zuten. Historia penagarria familia horrena ere!

Brigidak kontatu zion Joxe gaiztoa zauritua zegoela:
  • Praktikantea tripak barruan ezin sarturik ibili omen da!
  • Zergatik ez ote didate niri deitu? Sartuko nizkionan nik!- erantzun zion Felisak.
25 duro irabazten zituen urtean eta 1.000 pezetako zorra sortzen zuen. Urtean bata bat egiten zuen eta igandetarako gordetzen zuen, aurrekoa egunero erabiltzen hasiz.

Beste ugazaba, Joxe destripatuaren anaia, izan zen etxetik bota zuena. Osaba menditik jaitsi bezain laster, kontatu zion bere arazoa, baina ezin izan zuen ezer egin. Alde egin beharra zeukan. Ez zeukan nora. Brigida eta bere anaiak, Joxek, jaso zuten Aldabalde Barrenan ezkondu arte. Urtebete egon zen bertan eta, hasieran bezain pobre zen ezkondu zenean. Egun hartan, nagusiaren etxe aurretik pasatzean, honek adarra jo omen zion.
  • Adarra? Benetako adarra?- galdetu nion nik amona Felisari.
  • Bai, bai. Adarra. Soinu ederrez joan nintzen ni ezkontzera!
  • Baina ez dut ulertzen... Zer esan nahi zuen?
  • Burla egitearren! Zer uste dun? Pertsona gaiztoak hitunan! Erabateko gaiztoak! Baina ni baino azkarrago joan hunan hau ere! Nik hemen jarraitzen dinat...

1991ko abuztuaren 3an kontatu zizkidan kontu hauek amona Felisak. Hiru edo lau egun pasatu genituen Etxeberri Enean Karlosek, Manexek eta nik eta Manex lehenengo aldiz igo zen Gazteluko puntara. 3 urte zituen.

No hay comentarios: